Όλοι αναρωτιούνται – με μία δόση, θα έλεγα, μοιρολατρικής στωικότητας – «Τι θα απογίνουμε; Που οδεύει αυτός ο κόσμος; Ποια θα είναι η έκβαση της (περίφημης) κρίσης;» Ο καθένας έχει τη θεωρία του! Στολισμένη με την – επίσης περίφημη – «ρουσφετο-λογική», τα κομματικά κριτήρια, τα προσωπικά συμφέροντα και γενικώς με τις σπουδαιότερες ανακαλύψεις του Ελληνικού Γένους, μετά τη φιλοσοφία και την τραγωδία του 5ου π.Χ. αιώνα.
Η αλήθεια είναι πως αυτό το διεφθαρμένο σύστημα τόσα χρόνια λειτουργεί σαν καλοκουρδισμένο ελβετικό ρολόι. Μόνο που αυτό το ρολόι άρχισε να μετρά αντίστροφα και ξαφνικά, κάπως έτσι, αποκαλύφθηκε μια ωρολογιακή βόμβα. Σε ποιών τα χέρια θα σκάσει; Η απάντηση με θλίβει, αλλά κυρίως με τρομάζει. Η βόμβα θα σκάσει στα χέρια της γενιάς μας. Ας μην σπέρνω όμως αμέσως τον πανικό…
Δυστυχώς ή ευτυχώς, μαγικές λύσεις δεν υπήρξαν, ούτε θα υπάρξουν ποτέ. Ωστόσο, στη δική μας περίπτωση, λύση φαίνεται να υπάρχει. «Τα καλά» όμως «κόποις κτώνται». Έτσι κι αυτή η λύση απαιτεί μόχθο. Ίσως για αυτό να παριστάνουμε πως δεν τη βλέπουμε. Το κλειδί στο αίνιγμα, λοιπόν, είναι ο άνθρωπος. Όχι όμως ένας ακόμα μακρινός απόγονος του homo sapiens. Ο σκεπτόμενος άνθρωπος, ο οποίος θα εμπνέεται από ηθικοπνευματικές αξίες, θα εμφορείται από υψηλά ουμανιστικά ιδανικά, θα διαθέτει σφαιρική πνευματική καλλιέργεια και, ως εκ τούτου, κριτική ικανότητα.
Κάπως έτσι – αφού πρώτα σε ζάλισα, αγαπητέ αναγνώστη – φτάνουμε στο φλέγον ζήτημα: μπορεί αυτή η γενιά να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του μέλλοντος; Επικρατεί διχογνωμία! (Το περίεργο θα ήταν να μην επικρατούσε…)
Απ' τη μία, είναι όλοι αυτοί που μας θεωρούν σαν μια ακόμα γενιά καταδικασμένων. Μια γενιά που δεν θα εναντιωθεί στο ρεύμα, που θα ακολουθήσει πιστά και απαρέγκλιτα την πεπατημένη. Για ποιο λόγο άλλωστε να συμβεί το αντίθετο; Μήπως θα αλλάξει κάτι; Εν ολίγοις, πιστεύουν πως είμαστε «τυπικοί νέοι», πράγμα που σημαίνει ακαλλιέργητα άτομα με μοναδικό στόχο την καλοπέραση, τη φοιτητική ζωή (όπως μόνο οι Έλληνες κάνουμε), τις φοιτητικές νεολαίες (άλλη μία παγκόσμια αποκλειστικότητα), τις καταλήψεις και τα συναφή. Ίσως μια μερίδα των νέων της γενιάς μου να φαντάζεται αποκλειστικά έτσι το μέλλον.
Απ' την άλλη, υπάρχουν άνθρωποι που πιστεύουν πραγματικά σε εμάς. Επενδύουν σε εμάς και το μέλλον μας. Ελπίζουν πως θα κάνουμε κάτι, κάτι σπουδαίο. Το σπουδαίο είναι πως δεν θα διαιωνίσουμε ένα φαύλο status quo, το οποίο οδήγησε στο πλήρες αδιέξοδο την παγκόσμια κοινότητα, κι όχι μόνο στον οικονομικό τομέα, τον οποίο όλοι έχουν σπεύσει να οξυγονώσουν, μολονότι είναι ο τελευταίος κρίκος μιας εκ θεμελίων αδύναμης αλυσίδας. Αισιοδοξούν ότι θα φέρουμε την αλλαγή. Κι η αλήθεια είναι πως έχουμε όλα τα φόντα να κάνουμε κάτι τέτοιο, για έναν και μοναδικό λόγο: βλέπουμε και ετοιμαζόμαστε να ζήσουμε αυτό που αποκαλούν «πάτο» και δεν μας αρέσει. Θα τα αξιοποιήσουμε όμως;
Βέβαια, η γενιά μας δεν θα υμνηθεί από τα δισέγγονα μας ούτε επειδή πυρπόλησε μιαν άλλη Βαστίλη-σύμβολο της μοναρχίας, ούτε επειδή κοπέλες καίγανε τους στηθόδεσμούς τους στη πλατεία Συντάγματος πάνω στην έξαρση του φεμινιστικού πυρετού, ούτε επειδή κρεμόντουσαν οι σπουδαστές στα κάγκελα την Νομικής και του Πολυτεχνείου, διατρανώνοντας τη πίστη τους στην ελευθερία ή επειδή έγραφαν σπουδαία αντιμιλιταριστική ποίηση. Άλλωστε, κάτι από αυτά μάλλον θα ήταν άσκοπο, καθώς ο κοινοβουλευτισμός έχει εδραιωθεί, το Σύνταγμα αναγνωρίζει την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, το χουντικό καθεστώς δεν υφίσταται και οι πόλεμοι δεν διεξάγονται σε «χαρακώματα». Αυτά είναι ορισμένα από τα κεκτημένα που απολαμβάνουμε στις μέρες μας. Η ειρωνεία ,όμως, έγκειται ακριβώς στο σημείο ότι βαυκαλιζόμαστε όσο τα θεωρούμε δεδομένα. Στην πραγματικότητα, όλα καταπατώνται με άπειρα μέσα, αλλά με τρόπο τόσο υποχθόνιο που κανείς δεν το αντιλαμβάνεται.
Επομένως, οφείλουμε να επαγρυπνούμε, γιατί, όσο ζούμε με τη ψευδαίσθηση της ελευθερίας, τόσο πιο εύκολα εξανδραποδιζόμαστε και συμβιβαζόμαστε. Κι όσοι υποστηρίζουν πως οι νέοι έχουμε «αίμα που βράζει» κι είμαστε επαναστάτες, καλύτερα να κουνήσουν το κεφάλι τους πέρα-δώθε. Αυτό που κάνω αυτή τη στιγμή είναι άκρως επαναστατικό· ξεφεύγει από το τετριμμένο, «καθωσπρεπιστικό» πλαίσιο. Γιατί; Γιατί απλά αποφάσισα να μην παπαγαλίσω άλλη Ιστορία κατεύθυνσης για σήμερα. Είπα «αρκετά!» σε ένα σύστημα που θέλει να μην σκέφτομαι. Το φυσιολογικό, λοιπόν, να σκέφτονται δηλαδή οι νέοι άνθρωποι, να εκφράζουν τη γνώμη τους και να δραστηριοποιούνται, θεωρείται επαναστατικό και «κόντρα στο ρεύμα». Σαν ένας μικρός Λένιν που οργανώνει το εργατικό του προλεταριάτο;
Σε καμία περίπτωση τέτοιου τύπου επαναστάσεις δεν θα μας σώσουν από την ανελευθερία που επικρατεί. Όλα αυτά είναι τουλάχιστον ξεπερασμένα κι η αποτυχία τους ήταν τόσο παταγώδης που ακόμα βουίζουν τα αυτιά της ανθρωπότητας. Κατέρρευσαν το ένα μετά το άλλο, σαν κάστρα από άμμο δίπλα στο κύμα. Μαζί και το δημοκρατικό μοντέλο, το οποίο υπονομεύτηκε και υπονομεύεται όσο τίποτα άλλο. Το όραμα της ουσιαστικής δημοκρατίας, παραμένει όραμα. Θλιβερή εξέλιξη, αν αναλογιστεί κανείς το αίμα που έχει χυθεί αιώνες τώρα για τη θεμελίωση του.
Η αλήθεια, όμως, είναι πως είμαστε επαναστάτες. Τώρα πιθανότατα να σκεφτείτε πως έχω χάσει τα λογικά μου, καθώς αναιρώ τη θέση που μόλις λίγο παραπάνω υποστήριξα. Οι ρομαντικοί, όμως, επαναστάτες αναπαύονται γαλήνιοι στα βιβλία. Η δική μας επανάσταση, λοιπόν, δεν θα μυρίζει μπαρούτι, γιατί αχρηστεύτηκε από τη βροχή, και βρέχει δυνατά τούτη την ώρα. Η δική μας επανάσταση θα είναι «επανάσταση σκέψης». Κάτι απλό, μα τόσο μεγαλειώδες κι ελπιδοφόρο μέσα στην απλότητα του. Θα έρθει κάποτε μια μέρα που θα ξηλώσουμε τα «χαζοκούτια», θα πετάξουμε τις εφημερίδες, θα κλείσουμε τα ραδιόφωνα, αλλά θα ανοίξουμε το μυαλό μας.
Μπορεί να μας έχουν στεγνώσει το μυαλό με τις Πανελλαδικές κι όλη αυτή την ιστορία, η οποία, από όποια πλευρά και να την εξετάσεις, μοιάζει σαν να έχει σχεδιαστεί με μαθηματική ακρίβεια από κάποιον σατανικό επιστήμονα με στόχο την «παραγωγή άβουλων φερέφωνων». Συμφέρει, γενικώς, να μην αντιδράμε και να ζούμε στον κόσμο μας, κυρίως εμείς οι νέοι, που εκ φύσεως είμαστε αντικομφορμιστές. «Μέσα μας» όμως « ο αέρας που φυσά δεν λέει να ημερέψει. Μας ξεσηκώνει την καρδιά και μας σκορπά τη σκέψη».
Υπάρχει, επομένως, σπίθα στη νέα γενιά. Κι αυτή η γενιά περιμένει με δημιουργική αγωνία την έκρηξη της βόμβας, γιατί μόνο μέσα από τις στάχτες μπορούν να γεννηθούν πράγματα καλύτερα, υψηλότερα. «Φθορά» και «γένεσις»: δεν μιλούσε τυχαία ο Αριστοτέλης για αυτές τις δύο έννοιες. Η μία συμπληρώνει την άλλη και η μία έχει ανάγκη την άλλη. Γκρέμισε κάτι. Είσαι υποχρεωμένος όμως να χτίσεις στη θέση του κάτι άλλο. Η λύση λοιπόν είναι η ουσιαστική δράση, κι όχι η στείρα «αντίδραση για την αντίδραση» ή η μηδενιστική αναρχία.
Το πήγα μέσω Λαμίας, το ομολογώ! Δεν μας αφήνουν, όμως, να γράφουμε τον πόνο μας στην έκθεση, γιατί θα πέσουν τα μαλλιά των διορθωτών και μετά αλίμονο στη μαύρη μας τη μοίρα. Επίσης, δεν κατέληξα σε κάποιο βαθυστόχαστο συμπέρασμα. Λίγο - πολύ όλοι μας ξέρουμε μέσα μας ποιο είναι το χρέος μας και τι πρέπει να κάνουμε.
Θα κλείσω με μίαν ευχή. Εύχομαι ολόψυχα όλοι οι φετινοί απόφοιτοι-συμμαθητές του Γενικού Λυκείου Βέλου να βρουν το δρόμο τους και να κάνουν κάτι που να το λέει η καρδιά τους. Να μην σκύψουν το κεφάλι, γιατί η θέση του είναι πάνω από τους ώμους. Αν ήταν αλλιώς, η φύση θα είχε προνοήσει και θα το κρατούσαμε με τα πόδια. Το μέλλον βρίσκεται στα χέρια μας, όσο μελό κι αν ακούγεται αυτό. Τέλος, εύχομαι να το διαβάσω αυτό σε καμιά τριανταριά χρόνια και να μην κλάψω που υπήρξα μια ακόμη οραματίστρια που κάθισα με σταυρωμένα χέρια.
