Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2014

Η ΜΗΔΕΙΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΦΑΝΤΑΣΙΑΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ  1  ,  1.2   ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΗ  ΘΕΩΡΗΣΗ
Η κοινωνιολογική θεώρηση ή οπτική μας καθιστά ικανούς να αναπτύξουμε την κοινωνιολογική μας φαντασία . Η κοινωνιολογική φαντασία είναι ένας όρος που χρησιμοποιήθηκε από τον Αμερικανό κοινωνιολόγο Τ.Ρ. Μιλς και φανερώνει την ικανότητά μας να συνδέουμε αυτό που συμβαίνει στην προσωπική μας ζωή με ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα. Μας δίνεται έτσι η δυνατότητα να ερμηνεύσουμε με όρους αντικειμενικότητας όχι μόνο τη δική μας ζωή, αλλά και των άλλων.
Μας κάνει ικανούς να βλέπουμε τη ζωή από απόσταση να παρατηρούμε τον εαυτό μας από απόσταση , αμφισβητώντας κοινότοπες ερμηνείες της κοινωνικής συμπεριφοράς . Είναι μια ικανότητα που έρχεται σε αντίθεση με τη συμβατική γνώση και σε όλες τις ιδέες που οι αβασάνιστα θεωρούν αληθινές , χωρίς να τις έχουν υποβάλλει στον έλεγχο της λογικής

ΕΡΓΑΣΙΑ1.2 Ενα παραδειγμα εφαρμογής της κοινωνιολογικής φαντασίας
ΘΕΜΑ :  Η Μήδεια του Ευριπίδη ιδωμένη μέσα από το πρίσμα της κοινωνιολογικής φαντασίας
Η πρώτη οικεία  ερμηνεία που ακούμε από όποιον γνωρίζει την υπόθεση της τραγωδίας και την προσωπικότητα της ηρωίδας ( μέσες-άκρες ) είναι ότι η Μήδεια …είναι το αιώνιο σύμβολο της εγκαταλελειμμένης γυναίκας που η ερωτική ζήλεια την οδηγεί στην παιδοκτονία.
Πέρα από τις αποτρόπαιες πράξεις της Μήδειας , που δε θα μας απασχολήσουν εδώ, θα εστιάσουμε με αφορμή το αντικείμενο της ερευνάς μας   στην κοινωνιολογική φαντασία ,στην αμφισβήτηση δηλ.  της συμβατικής γνώσης . Αυτό μας κάνει πιο αποτελεσματικούς τόσο  στην ερμηνεία των γεγονότων και των ανθρώπινων συμπεριφορών όσο  και σε μία απόπειρα να εξηγούμε την πραγματικότητα με όρους που δε μας είναι ΟΙΚΕΙΟΙ , ανεξάρτητα αν πρόκειται για τις πράξεις άλλων ανθρώπων ή για τις εμπειρίες μας από το παρελθόν ή τα καταπιεσμένα συναισθήματά μας  ( I. Craib 2000:18 )


Αφού διαβάσετε- ακούσετε  το διάλογο Μήδειας –Ιάσονα  από το 3ο επεισόδιο. μετάφραση Π. Πρεβελάκη, εκδόσεις ΣΚΟΡΠΙΟΣ, 1956 ( τα οποία θα αποδώσουν οι συμμαθητές σας  )να επισημάνετε λέξεις, φράσεις , προτάσεις που να αποκαλύπτουν κάποιες άλλες πιθανόν αιτίες πέρα από την ερωτική ζήλεια  που οδήγησαν τη Μήδεια σε αυτήν την αποτρόπαια πράξη, προσπαθώντας να ερμηνεύσετε τη συμπεριφορά της










ΣΥΝΘΕΣΗ  ΤΩΝ ΑΤΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ  ΤΟΥ  Γ3

Η Μήδεια προερχόταν από μία αυστηρά πειθαρχημένη κοινωνία στα πλαίσια της οποίας είχε μάθει να παραμένει πιστή, υπάκουη σε όρκους και τις ηθικές αξίες του πολιτισμού της . Για αυτό τον λόγο μαθαίνοντας για τον γάμο του Ιάσονα με την Γλαύκη εξοργίζεται γιατί προδόθηκαν οι αξίες και τα πιστεύω της . Ένιωσε απελπισία , αγανάκτηση , απογοήτευση και προδομένη γιατί ο άντρας της ποτέ δεν υπήρξε ειλικρινής και έντιμος απέναντί της όπως αυτή. Έτσι χάνει την εμπιστοσύνη της γι’αυτόν και πάνω στην κατάσταση αυτή οδηγείται στην δολοφονία της Γλαύκης και έπειτα των ίδιων της των παιδιώνδεδομένου ότι δε θα μπορούσε να τα αναθρέψει χωρίς σπίτι, πατρίδα, σύζυγο, οικογένεια . Με μία πιο προσεκτική ματιά φαίνεται σαν οι αξίες και οι αρχές να μετρούν περισσότερο από τον έρωτα , παρ’ότι έχει καθιερωθεί στην αντίληψη όσων γνωρίζουν την τραγωδία ο έρωτας να είναι το κυρίαρχο αίτιο

 Η καταπάτηση των όρκων του Ιάσονα φάνηκε ότι στάθηκε καταλυτική και αυτό όπλισε και το χέρι της.  Αυτή ,μία βάρβαρη γυναίκα ενός πολεμικού λαού θεώρησε αδιανόητη την προδοσία . Τηρουμένων των αναλογιών , όπως και οι δικοί μας Σπαρτιάτες και οι Κόλχες ως πολεμικός λαός  ( από τους οποίους καταγόταν ) θα έδινε μεγάλη βαρύτητα σε όρκους προς την πατρίδα ίσως,  καθώς και σε κώδικες πολεμικής τιμής . Αφού λοιπόν κλονίστηκε το αξιακό της σύστημα με το οποίο κατά πάσα πιθανότητα είχε ανατραφεί , η Μήδεια βγήκε εκτός εαυτού , εξοργίστηκε και μέσα στη μανία και στην οργή της , προέβη σ αυτές τις εγκληματικές πράξεις . Δηλαδή ο καταλυτικός παράγοντας για την τραγωδία αυτή είναι οι διαφορετικές κοινωνίες , αξίες και πολιτισμοί που γαλούχησαν τους δύο τραγικούς ήρωες και οι οποίοι ( πολιτισμοί ) συγκρούσθηκαν . Η ερωτική της ζήλεια και οι πράξεις της φαίνεται να ήταν η αφορμή για τις πράξεις της και όχι η αιτία
Προσπαθώντας να παρακάμψουμε τις υπεραπλουστευτικές ερμηνείες που με πρώτο μάτι αποδίδουν την τραγωδία σε γυναικεία ερωτική ζήλεια και έμφυτη κακότητα θέλουμε να διαπιστώσουμε μήπως οι πραγματικές αιτίες όπως   η προδοσία , η παραβίαση των όρκων και η αποκαθήλωση των αξιών τελικά  να όπλισαν  το χέρι της. Μήπως δηλαδή η σύγκρουση πολιτισμών και αξιών βάρυναν περισσότερο από την ερωτική ζήλεια ;
         Ενεργοποιώντας την κοινωνιολογική φαντασία ερευνάμε σε βάθος , αμφισβητούμε κοινότοπες και αβασάνιστες ερμηνείες , προσπαθώντας να ερμηνεύσουμε σωστά τόσο τις δικές μας συμπεριφορές όσο  και των άλλων . Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι τα γεγονότα και οι ανθρώπινες πράξεις επηρεάζονται από κοινωνικές παραμέτρους ( παιδεία. οικονομική κατάσταση, αξίες , κουλτούρα, πολιτισμό κ.ά. ) ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τα γεγονότα και τις αιτίες των κοινωνικών φαινομένων και των  ανθρώπινων συμπεριφορών